رکود اقتصادی آمریکا،
نگرانیها از رکود اقتصادی آمریکا، بازار سهام، بورس و ارز جهانی را در یک هفته اخیر تحت الشعاع خود قرار داد، به نحوی که در چند روز گذشته شاخص عمده بورس جهان کاهش یافت که از زمان حملات ? 11?سپتامبر تاکنون کم سابقه بوده است. از دوشنبه گذشته ارزش سهام در آسیا از جمله در بازارهای مالی چین، هند، کره جنوبی و سنگاپور کاهش یافت و بازارهای مالی اروپا نیز از آن تاثیر پذیرفت. سقوط بازارهای مالی در سراسر جهان، سرمایهگذاران را نگران وخیم شدن اوضاع اقتصادی آمریکا کرده است . اکثر بانکهای آمریکا به این نتیجه رسیدهاند که این کشور وارد مرحله رکود اقتصادی شده است. در همین حال صندوق بینالمللی پول نسبت به جدی بودن تبعات رکود اقتصادی آمریکا هشدار داد و سازمان ملل نیز در گزارشی پیش بینی کرد که احتمال رکود اقتصادی آمریکا در سال ? 2008?بیش از ? 50?درصد است. نگرانیها از بحران اقتصادی آمریکا حتی برنشست سالانه مجمع اقتصادی جهان در داووس سوئیس سایه افکنده است. در این شرایط دولت آمریکا مجبور به اتخاذ تدابیر جدید اقتصادی برای مهار بحران شده است. چنانچه جرج بوش رئیس جمهوری آمریکا از طرحی ? 150?میلیارد دلاری برای ایجاد تحرک اقتصادی خبر داد. این طرح شامل تدابیری اقتصادی برای تزریق پول از طریق افزایش مخارج دولت و کاهش مالیاتها به منظور افزایش توان خرید خانوادهها است. از طرف دیگر فدرال رزرو بانک مرکزی آمریکا، نرخ بهره را به میزان ?75? صدم درصد کاهش داد. در پی این اقدام بانک مرکزی آمریکا ارزش سهام در معاملات روز چهارشنبه و پنج شنبه افزایش یافت. بانک مرکزی آمریکا نرخ پایه بهره را در این کشور به سه و نیم درصد کاهش داد تا به این وسیله به جبران کاهش شدید شاخص سهام در بازارهای آمریکا و جهان کمک کند و به عنوان راهکاری برای جلوگیری از رکود اقتصادی آمریکا کارگر افتد. اگر چه مجموعه این اقدامات اعتماد شکننده ای را به بازار بازگردانده است، اما صاحبان صنایع و سرمایهگذاران به توفیق تدابیر جدید اقتصادی آمریکا چندان خوش بین و امیدوار نیستند. حتی جورج سوروس سرمایه دار معروف و رئیس بنیاد سوروس اظهارداشت برای آمریکا و انگلیس پرهیز از رکوداقتصادی دشوار است. اکنون این دیدگاه طرفداران زیادی دارد که اقتصاد آمریکا به دلیل مشکلات پایه ای در وضعیتی اضطراری و در لبه رکود قرار دارد. نگرانی از چنین رکودی به دلیل آن است که دولت آمریکا ابزار زیادی برای خروج از بحران اقتصادی پیش روی ندارد. تحلیلگران اقتصادی، اثرات اقدامات و تدابیر مالی دولت و بانک مرکزی آمریکا در زمینه کاهش مالیاتها و کاهش نرخ بهره را مقطعی میدانند.زیرا آمریکا با مشکلات جدی چون کسری بیسابقه بودجه بالغ بر ? 450?میلیارددلار، کسری موازنه تجاری یا تراز بازرگانی خارجی، بدهیهای دولت و افزایش نرخ بی کاری به همراه بحران مسکن و سیر نزولی ارزش دلار دربرابر یورو پول واحد اروپایی مواجه است. بحران جنجال برانگیز مسکن آمریکا هنگامی آغاز شد که میلیونها شهروند آمریکایی به دلیل افزایش نرخ بهره توان باز پرداخت اقساط وامهای مسکن را نداشتند. در این شرایط پیش بینیهایی مبنی بر پایان دوران رونق اقتصادی آمریکا پس از یک دهه شده است. بنظر میرسد که سرمایهگذاران خارجی تمایل کمتری به باقی گذاردن سرمایه خود در آمریکا و یا سرمایه گذاریهای جدید در این کشور دارند. از این رو، انتظار میرود سرمایه گذاریها در اروپا و شرق آسیا رونق بیشتری پیدا کند. منتقدان بوش و اقتصاد دانان یکی از دلایل اصلی افزایش مشکلات اقتصادی آمریکا را ناشی از سیاست نظامی گری رئیس جمهوری آمریکا در هفت سال گذشته و صرف بودجههای هنگفت نظامی ارزیابی کردهاند . هم زمان با این مشکلات افزایش قیمت جهانی نفت به بشکه ای ? 100?دلار ضربه ای دیگر به اقتصاد آمریکا محسوب میشود. به همین دلیل قابل پیش بینی است که بحران کنونی اقتصادی آمریکا به مناقشه ای سیاسی در داخل این کشور مبدل شود و احتمالا دموکراتها از این اهرم برای پیروزی در انتخابات ریاست جمهوی در اواخر سال میلادی جاری بهره برند، به خصوص که انتقادهای جدی به سوء مدیریت اقتصادی دولت بوش و هزینههای سرسام آور جنک وجود دارد. در عین حال، چشم انداز روشنی از بهبود سریع اوضاع اقتصادی آمریکا وجود ندارد زیرا دیگر کشورهای صنعتی در وضعیتی قرار دارند که نمیتوانند آمریکا را از بحران اقتصادی رهایی دهند. بانک مرکزی اروپا به صراحت اعلام کرده است که نمیتواند از اقدام آمریکا در کاهش نرخ بهره دنباله روی کند. شاید یک دلیل اتخاذ چنین موضعی نرخ پایین بهره در اتحادیه اروپا و همین طور معیارهای محدودکننده مالی و پولی این اتحادیه باشد. با وجود این، نگرانی از تبعات بحران و یا رکود اقتصادی آمریکا در سطح اتحادیه اروپا بسیار زیاد است. کمیسیر اقتصادی اتحادیه اروپا در این باره تاکید کرد که افزایش قیمت نفت و مواد غذایی و همچنین شرایط بحرانی اقتصاد آمریکا رشد اقتصادی اروپا را طی سال ? 2008?با تهدید جدی روبه رو کرده است. در میان اتحادیه اروپا شاید سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان نگرانی بیشتری از تبعات رکود اقتصادی آمریکا داشته باشند و در جنوب شرق آسیا نیز نگرانیها از تاثیر روانی ادامه بحران اقتصادی آمریکا جدی است ،زیرا بهبود اوضاع اقتصادی آمریکا در کوتاه مدت با توجه به مشکلات ساختاری اقتصادی این کشور، دور از انتظاراست و چشم انداز روشنی هم درباره تغییر سیاستهای پر هزینه و نظامی گری بوش وجود ندارد.
کلمات کلیدی :
» نظر