محمد باقر حکیم
بعد از سقوط صدام حسین رئیس جمهور مخلوع عراق، ترور شخصیت‌های شیعی و بزرگ عراقی که می‌توانستند نقشی عمده در عراقی جدید ایفا کنند، در دستور کار تکفیری‌ها و نیروهای صدامی قرار گرفت. اکنون چهار سال از ترور سید محمد باقر حکیم رئیس سابق مجلس اعلای اسلامی عراق می‌گذرد و هنوز هم این ترور در پرده‌ای از ابهام باقی مانده و تنها یک نفر به نام "اوراس عبدالعزیز" به اتهام مشارکت در ترور در تیرماه سال‌جاری اعدام شد. حکیم در این چهار ماه آخر، به نماد روحانیت شیعه تبدیل شده بود و در عین حال که از نقشی به اندازه برای شیعیان در آینده سیاسی عراق دفاع می‌کرد، با زیاده خواهی و طرح شعارهای افراطی نیز مخالف بود. او در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های خود تاکید می‌کرد که شیعیان قبل از هر چیز باید از این فرصت تاریخی استفاده کنند و رژیم بعثی را، که‌بزرگترین دشمن آنهاست، به‌گور بسپارند. سید محمد باقرحکیم، فرزند آیت الله العظمی سید محسن حکیم از مراجع عظام تقلید در 25 جمادی الاول سال1358 هجری قمری (1939 میلادی) درنجف اشرف دیده به جهان گشود. محمد باقر پنجمین فرزند پدرش بود و مادرش از خانواده‌ای سرشناس در لبنان به شمار می آمد. وی از 14 سالگی به عرصه سیاست گام نهاد و در سال 1959 در بنیانگذاری "حزب الدعوه الاسلامیه" زیر نظر پدرش مشارکت داشت. محمد باقر حکیم در خلال سال های 1962 تا 1975 ، در حالیکه در سن 24 سالگی به درجه اجتهاد دست یافته بود ، به عنوان استاد علوم قرآنی در کلیه اصول دین دانشکده الهیات بغداد به تدریس اشتغال داشت. او در مدت اقامت در عراق طی همان سال ها سه مرتبه از سوی نیروهای حزب بعث دستگیر و در آخرین مرتبه محکوم به اعدام گردید که البته پس از گذراندن 18 ماه زندان در پی صدور عفو عمومی آزاد شد. سید محمد باقر حکیم در سال 1359 به ایران آمد و رژیم بعث او را به اتهام همکاری با دشمن به طور غیابی به اعدام محکوم کرد. حکیم در سال 1362 مجلس اعلای انقلاب‌اسلامی عراق را در ایران تشکیل داد که در ابتدا به عنوان سخنگو و از سال 1366 ریاست این مجلس را بر عهده گرفت، تا بتواند از این طریق فعالیت‌های سیاسی خود را ادامه دهد. در سال1363 مزدوران بعثی عراق در یک حمله‌ناجوانمردانه، 70 نفر از خانواده وی را که دربین آنان کودکان و افراد مسنی چون سید یوسف حکیم، سید محمد حسین‌حکیم و محمد علی حکیم بودند، دستگیرکرده و به زندان انداختند و 90 نفر از خانواده وی به دست رژیم بعثی عراق به شهادت رسیدند. حکیم در مدت 22 سال تبعید از هفت حادثه سوء قصدکه توسط رژیم بعثی ترتیب‌داده شده بود، جان سالم به در برد. با توجه به این‌که وی جهاد مسلحانه را از مهمترین راههای مبارزه با رژیم بعث عراق می‌دانست، اقدام به تشکیل سپاه بدر، شاخه نظامی مجلس اعلای‌انقلاب اسلامی عراق نمود که خود مستقیما ریاست آن را برعهده داشت. سیدمحمدباقر حکیم بیش از 60 کتاب و رساله در رشته های مختلف علوم اسلامی شامل فقه، تفسیر، علوم قرآنی، جامعه شناسی، اقتصاد، تاریخ و علوم سیاسی به رشته تحریر درآورد. بر اساس اعلام دفتر حکیم در تهران وی از علما و مراجع بزرگ نظیر آیت‌الله سیدمحسن حکیم، امام خمینی(رض)، آیت الله گلپایگانی، شهید سیدمحمدباقر صدر، آیت الله سیدابوالقاسم خویی، آیت الله خامنه ای مقام معظم رهبری و برخی دیگر از علما و مراجع دارای اجازه بود. از شاگردان محمد باقر حکیم می‌توان به شهید سید عبدالصاحب حکیم، محمدباقر مهدی و شهید سید عباس موسوی (اولین دبیر کل حزب‌الله لبنان) اشاره کرد. «سید ابوالقاسم دیباجی» نماینده آیت الله سیستانی در کویت، هدف از حمله به محمد باقرحکیم و دیگر روحانیان شیعه در عراق را جلوگیری از سامان گرفتن حوزه علمیه نجف به‌عنوان مرکزیت روحانی جهان تشیع و عدم بازگشت آرامش به این شهر می‌داند و می‌گوید: «حکیم درمدت کوتاهی که از اقامتش در عراق می‌گذشت،با همکاری خواهرزاده‌اش آیت‌الله «سید محمدسعید حکیم» که از مراجع تقلید شیعه در نجف است، اقدامات زیادی در بازسازی و راه‌اندازی‌مدارس علمیه در این شهر انجام داده بود.» وی در ادامه می‌گوید: «حکیم فعالیتهای‌خود را با هماهنگی آیت الله سیستانی و دیگرمراجع نجف انجام می‌داد تا آنجا که هنگامی که‌می‌خواست به امامت جمعه این شهر بپردازد،جهت رعایت ادب و احترام از آنان اجازه گرفت.» حکیم قبل از شهادت، ریاست مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق، فرماندهی نیروهای بدر، ریاست شورای عالی مجمع جهانی تقریب بین مذاهب اسلامی، معاونت شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت(ع) و عضویت هیات امنای دانشگاه مذاهب اسلامی و همچنین سرپرستی موسسه دارالحکمه را برعهده داشتند. وی همچنین در تاسیس حرکت جماعت علمای مجاهد در عراق در سال 1401 هجری قمری، بسیج نظامی، مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق در سال 1402 هجری قمری، نیروهای بدر در سال 1402 هجری قمری و همچنین نیروهای توحید در سال 1401 هجری قمری شرکت داشت. ایجاد موسسه شهید صدر (ره)، مرکز اسناد حقوق بشر و مراکز درمانی شهید صدر(ره) نیز از جمله دیگر اقدامات حکیم است
کلمات کلیدی :
» نظر